PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA - RELIGIA

A. ZASADY PRZEDMIOTOWEGO SYSTEMU OCENIANIA Z RELIGII W SZKOLE PODSTAWOWEJ

Ocenianie jest źródłem informacji o osiągnięciach i motywacji ucznia do postępów w nauce. Jeśli uczeń rozumie i współuczestniczy w ewaluacji swych postępów, wówczas wartościowanie jego osiągnięć posiada również wielką wartość wychowawczą. Oceniając uczniów, odnosimy się przede wszystkim do osiągnięć przedstawionych w podstawie programowej z religii.

Nauczyciel ustala, co uczeń wie, potrafi, jakie jeszcze wymagania powinien spełnić, w czym może jeszcze mu pomóc. Celowość informacji zakłada wartościowanie aktualnego poziomu edukacyjnego ucznia oraz zmotywowanie jego potrzeby zdobywania wiadomości, postaw i umiejętności.

W ocenianiu z religii obowiązują poniższe zasady:

• Obiektywność − zastosowanie jednolitych norm i kryteriów ocieniania.
• Jawność − podawanie na bieżąco wyników pracy ucznia (rodzicom na ich zapotrzebowanie lub, gdy zaistnieje taka potrzeba ze strony szkoły).
• Instruktywność − wskazanie na występujące braki.
• Mobilizacja do dalszej pracy.

Prowadzenie zróżnicowanych form i rodzajów kontroli:

• Kontrola wstępna (dokonanie diagnozy wiedzy i umiejętności w początkowej fazie kształcenia).
• Kontrola bieżąca (sprawdzanie w trakcie trwania procesu kształcenia).
• Kontrola końcowa (dotyczy zakończonego etapu kształcenia).
• Kontrola dystansowa (zbadanie trwałości wyników po pewnym okresie od zakończenia procesu).

Metody kontroli i ocen:

• Konwencjonalne (bieżąca kontrola, prace pisemne, posługiwanie się książką, ćwiczenia praktyczne, kontrola graficzna, obserwacja uczniów w toku ich pracy itp.).
• Techniczne sposoby kontrolowania procesu dydaktycznego (kontrola i ocena przy pomocy zróżnicowanych zadań testowych).

Sposoby oceniania:

• Wartościowanie gestem, słowem, mimiką, stopniem.

Elementy wchodzące w zakres oceny z religii:

• Ilość i jakość prezentowanych wiadomości.
• Zainteresowanie przedmiotem.
• Stosunek do przedmiotu.
• Pilność i systematyczność.
• Umiejętność zastosowania poznanych wiadomości w życiu.
• Postawa.

Przedmiot oceny z religii zawiera kryteria poznawcze, kształcące i wychowawcze. W wartościowaniu oceny z religii nauczyciel uzupełnia dydaktyczny zakres oceny wymiarem duszpasterskim. Kontrola i ocena w religii nie dotyczy wyłącznie sprawdzenia wiadomości, lecz także wartościowania umiejętności, postaw, zdolności twórczych, rozwoju zainteresowań, motywacji uczenia się, a głównie kształtowania cech charakteru, woli, odpowiedzialności za swoje czyny, dokładności, wytrwałości, pracowitości, kultury osobistej, zgodności postępowania z przyjętą wiarą.

Ocenie podlegają:

• Pisemne prace kontrolne dwa razy w ciągu semestru, obejmujące więcej niż trzy jednostki lekcyjne, zapowiedziane, co najmniej z tygodniowym wyprzedzeniem, sprawdzane przez nauczyciela do dwóch tygodni. Ponadto kartkówki; zakres ich materiału powinien obejmować nie więcej niż trzy jednostki lekcyjne lub materiał podstawowy. Pisemne prace kontrolne są do wglądu uczniów, a rodziców na ich zapotrzebowanie. Nauczyciel ma prawo do niepodawania terminu prac kontrolnych, jeżeli uczniowie dezorganizują proces oceny osiągnięć.
• Odpowiedzi ustne objęte zakresem materiału z zakresu trzech ostatnich lekcji.
• Wypowiedzi w trakcie lekcji, podczas dyskusji, powtórzenia itp.
• Praca domowa: krótkoterminowa i długoterminowa, kontrolowana na bieżąco.
• Pacierz: ocena ze znajomości podstawowych prawd wiary zdobywana podczas odpowiedzi ustnej lub pisemnej.
• Zeszyt: sprawdzany według ustaleń nauczyciela; przynajmniej jeden raz w semestrze kompleksowa ocena zeszytu.
• Pilność, systematyczność, postawy, umiejętności: osiągnięcia ucznia zapisywane w kartach obserwacyjnych prowadzonych przez nauczyciela religii.
• Korzystanie z Pisma Świętego, podręcznika i innych materiałów katechetycznych.
• Zaangażowanie w przygotowanie i przeprowadzenie uroczystości szkolnych o charakterze religijnym, zaangażowanie w przygotowanie gazetek szkolnych, udział w konkursach religijnych.
• Współpraca ze wspólnotą parafialną oraz rozwijanie postawy religijnej, tj. modlitwa, osobiste zaangażowanie w rozwój darów sakramentalnych, udział w niedzielnej Mszy Świętej, nabożeństwach, np. Droga Krzyżowa, roraty, rekolekcje, majowe, czerwcowe itd.

Ilość ocen:

• W ciągu jednego semestru nauczyciel wystawia każdemu uczniowi, co najmniej trzy oceny cząstkowe.

Poprawianie:

• Promuje się systematyczne ocenianie w ciągu semestrów połączone z możliwością poprawiania. W wyjątkowych, uzasadnionych sytuacjach pooprawianie może odbywać się bezpośrednio przed wystawianiem oceny semestralnej lub końcoworocznej. Przeprowadza się je według ustaleń osób zainteresowanych w terminie i z zakresu wskazanego przez nauczyciela religii z zastosowaniem formy pisemnej lub ustnej.
• Uczeń może być niesklasyfikowany z religii, jeżeli brak jest podstaw do ustalenia oceny klasyfikacyjnej z powodu nieobecności ucznia na zajęciach edukacyjnych przekraczającej połowę czasu przeznaczonego na te zajęcia w szkolnym planie edukacji.
• Uczeń niesklasyfikowany z powodu usprawiedliwionej nieobecności może zdawać egzamin klasyfikacyjny.
• Przy wystawieniu oceny śródrocznej i rocznej przyjmuje się zastępujące zasady:
• Ocena nie będzie miała charakteru średniej arytmetycznej ocen cząstkowych; znaczący wpływ mają przede wszystkim oceny uzyskane (w semestrze lub w ciągu całego roku szkolnego) z prac kontrolnych, dłuższych wypowiedzi, referatów, o ile prezentacja ich przejmie formę wypowiedzi ustnej oraz innych form pracy o charakterze samodzielnym. Uczeń, który przystąpi do olimpiady czy konkursu religijnego i pomyślnie ukończy, co najmniej etap szkolny, będzie mógł uzyskać podniesienie oceny końcoworocznej o jeden stopień.

Oceny cząstkowe, semestralne i końcoworoczne − według skali: celujący (6), bardzo dobry (5), dobry (4), dostateczny (3), dopuszczający (2), niedostateczny (1).
 
B. USTALENIE WYMAGAŃ PROGRAMOWYCH W OBRĘBIE POSZCZEGÓLNYCH POZIOMÓW ORAZ ZASTOSOWANIE ICH W OKREŚLONYCH OCENACH OSIĄGNIĘĆ UCZNIÓW
 
Ocena NIEDOSTATECZNA

Katechizowany:

• Wykazuje rażący brak wiadomości programowych.
• Wykazuje się brakiem jedności logicznej między wiadomościami.
• Prezentuje zupełny brak rozumienia uogólnień i nieumiejętność wyjaśniania zjawisk.
• Odznacza się zupełnym brakiem umiejętności stosowania wiedzy.
• Podczas przekazywania informacji popełnia bardzo liczne błędy.
• Prezentuje rażąco niepoprawny styl wypowiedzi.
• Nie wykazuje się znajomością pacierza.
• Nie posiada zeszytu lub dość często nie przynosi go na lekcję.
• Lekceważy przedmiot.
• Nieodpowiednio zachowuje się na lekcji.
• Wyraża lekceważący stosunek do wartości religijnych.
• Opuszcza lekcje religii.
• Inne uwarunkowania indywidualne ucznia wskazujące na ocenę niedostateczną.

Wymagania konieczne

• Uwarunkowania osiągania oceny DOPUSZCZAJĄCEJ
• Katechizowany:
• Opanował konieczne pojęcia religijne.
• Prezentuje luźno zestawione wiadomości programowe.
• Prezentuje mało zadawalający poziom postaw i umiejętności.
• Wykazuje brak rozumienia podstawowych uogólnień.
• Brak mu podstawowej umiejętności wyjaśniania zjawisk.
• Nie potrafi stosować wiedzy, nawet przy pomocy nauczyciela.
• Podczas przekazywania wiadomości popełnia liczne błędy, wykazuje niepoprawny styl wypowiedzi, posiada trudności w wysławianiu.
• Prowadzi zeszyt.
• Ma problemy ze znajomością pacierza.
• Wykazuje poprawny stosunek do religii.
• Inne możliwości indywidualne ucznia wskazujące na ocenę dopuszczającą.

Wymagania podstawowe

• Uwarunkowania osiągania oceny DOSTATECZNEJ
• Katechizowany:
• Opanował łatwe, całkowicie niezbędne wiadomości, postawy i umiejętności.
• Prezentuje podstawowe treści materiału programowego z religii.
• Wykazuje się wiadomościami podstawowymi, połączonymi związkami logicznymi.
• Dość poprawnie rozumie podstawowe uogólnienia oraz wyjaśnia ważniejsze zjawiska z pomocą nauczyciela.
• Potrafi stosować wiadomości dla celów praktycznych i teoretycznych przy pomocy nauczyciela.
• W przekazywaniu wiadomości z religii popełnia niewielkie i nieliczne błędy.
• Cechuje go mała kondensacja wypowiedzi.
• Wykazuje się podstawową znajomością pacierza.
• W zeszycie ucznia są sporadyczne braki notatek, prac domowych.
• Prezentuje przeciętną pilność, systematyczność i zainteresowanie przedmiotem.
• Inne możliwości indywidualne ucznia wskazujące na ocenę dostateczną.

Wymagania rozszerzające

Uwarunkowania osiągania oceny DOBREJ

Katechizowany:

• Spełnia wymagania określone w zakresie oceny dostatecznej.
• Opanował materiał programowy z religii.
• Prezentuje wiadomości powiązane związkami logicznymi.
• Poprawnie rozumie uogólnienia i związki między nimi oraz wyjaśnia zjawiska podane przez nauczyciela.
• Stosuje wiedzą w sytuacjach teoretycznych i praktycznych podanych przez nauczyciela.
• Podczas wypowiedzi nie popełnia większych błędów stylistycznych.
• Wykazuje się dobrą znajomością pacierza.
• W zeszycie ma wszystkie notatki i prace domowe.
• Podczas lekcji posiada określone pomoce (podręcznik, zeszyt ćwiczeń, zeszyt przedmiotowy i inne) i korzysta z nich.
• Systematycznie uczestniczy w zajęciach religii.
• Jest zainteresowany przedmiotem.
• Wykazuje się dobrą umiejętnością zastosowania zdobytych wiadomości.
• Postawa ucznia nic budzi wątpliwości.
• Stara się być aktywnym podczas lekcji.
• Inne osiągnięcia indywidualne ucznia promujące ocenę dobrą.

Wymagania dopełniające

Uwarunkowania osiągania oceny BARDZO DOBREJ

Katechizowany:

• Spełnia wymagania określone w zakresie oceny dobrej.
• Opanował pełny zakres wiedzy, postaw i umiejętności określony poziomem nauczania religii.
• Prezentuje poziom wiadomości powiązanych ze sobą w logiczny układ.
• Właściwie rozumie uogólnienia i związki między nimi oraz wyjaśnia zjawiska bez ingerencji nauczyciela.
• Umiejętnie wykorzystuje wiadomości w teorii i praktyce bez ingerencji nauczyciela.
• Wykazuje się właściwym stylem wypowiedzi.
• Cechuje go pełna znajomości pacierza.
• Wzorowo prowadzi zeszyt i odrabia prace domowe.
• Aktywnie uczestniczy w religii.
• Jego postępowanie nie budzi żadnych zastrzeżeń.
• Jest pilny, systematyczny, zainteresowany przedmiotem.
• Odpowiedzialnie włącza się w dynamikę i przeżycia roku liturgicznego. Stara się być świadkiem wyznawanej wiary.
  Inne możliwości indywidualne ucznia promujące ocenę bardzo dobrą.

Wymagania ponadprogramowe

Uwarunkowania osiągania oceny CELUJĄCEJ

Katechizowany:

• Spełnia wymagania określone w zakresie oceny bardzo dobrej.
• Wykazuje się wiadomościami wykraczającymi poza program religii własnego poziomu edukacji.
• Prezentuje treści wiadomości powiązane ze sobą w systematyczny układ.
• Samodzielnie posługuje się wiedzą dla celów teoretycznych i praktycznych.
• Wykazuje się właściwym stylem wypowiedzi, swobodą w posługiwaniu się terminologią przedmiotową i inną.
• Angażuje się w prace pozalekcyjne, np. gazetki religijne, montaże sceniczne, pomoce katechetyczne itp.
• Uczestniczy w konkursach i olimpiadach wiedzy religijnej.
• Jego pilność, systematyczność, zainteresowanie, stosunek do przedmiotu nie budzi żadnych zastrzeżeń.
• Poznane prawdy wiary stosuje w życiu.
• Inne osiągnięcia indywidualne ucznia promujące ocenę celującą.